cấp 2: Vương Bột - Đằng Vương các thi

Vương Bột 王勃, tự là Tử An 子安, nhà thơ thời Sơ Đường (650-676), sống được 27 tuổi đời. Vương từ nhỏ nổi tiếng là thần đồng. Khi đi thăm thân phụ ở Giao Chỉ, Vương Bột dự bữa tiệc của đô đốc Diêm Bá Tự tại Đằng Vương các. Trong tiệc này, ông làm ra áng văn "Đằng Vương các tự" vô cùng diễm lệ, chấm dứt với bài thơ sau đây:

王勃: 滕王閣詩
 
滕王高閣臨江渚，
佩玉鳴鸞罷歌舞。
畫棟朝飛南浦雲，
朱簾暮捲西山雨。
閒雲潭影日悠悠，
物換星移幾度秋。
閣中帝子今何在？
檻外長江空自流。


Vương Bột: Đằng Vương các (1) thi

Đằng Vương cao các lâm giang chử (2)，
Bội ngọc minh loan (3) bãi ca vũ。
Họa đống triêu phi Nam Phố (4) vân，
Chu liêm mộ quyển Tây San (5) vũ。
Nhàn vân đàm ảnh nhật du du，
Vật hoán tinh di kỉ độ thu。
Các trung đế tử (6) kim hà tại？
Hạm ngoại trường giang không tự lưu。

Chú thích

(1) Đằng Vương các: một danh thắng ở Giang Tây. Gác này do Lí Nguyên Anh 李元嬰, là con vua Đường Cao Tông (Lí Uyên) xây nên. Về sau Nguyên Anh được phong làm Đằng Vương nên gác có tên như thế.

(2) Giang chử: giang chỉ sông Cống 贛, chử là bãi cù lao nhỏ ở trong sông.

(3) Bội ngọc minh loan: ngọc đeo trên mình (khi bước đi) phát ra tiếng lanh canh, chuông treo trên xe kêu vang.

(4) Nam Phố: tên đất ở phía tây nam huyện Nam Xương, tỉnh Giang Tây.

(5) Tây San: tên núi, là một danh thắng ở Nam Xương.

(6) Đế tử: con vua (chỉ Đằng Vương Lí Nguyên Anh).

Dịch nghĩa

Gác Đằng Vương cao ngất nhìn xuống bãi cát ở giữa lòng sông.

(Có người hiểu câu này như sau: Gác Đằng Vương

đứng cao ngất ngay bên bờ sông.)

Tiếng ngọc (đeo trên mình) lanh canh, tiếng chuông vang,

những cuộc ca múa nay đã ngưng hết rồi.

Buổi sáng cột vẽ bay lên mây Nam Phố.

Buổi chiều rèm son cuốn cả mưa ở Tây San.

Mây nhàn nhã phản chiếu trên đầm nước, ngày thong dong trôi qua,

Vật đổi sao dời đã bao nhiêu mùa thu.

Đằng Vương (con vua) khi xưa ở trong gác này bây giờ ở đâu?

Ngoài lan can dòng sông dài vẫn cuồn cuộn chảy.

https://www.youtube.com/watch?v=fvomhdqcF9w

Xem giải thích 解釋 (click lên mỗi chữ Hán 點擊每漢字)

Phiên âm 翻音

天韻舞春風：王勃〈 滕王閣詩〉 作者﹕新唐人電視台 各位親愛的觀眾朋友 ，大家好！很高興又到 了我們相聚的時間了， 今天要和大家共同欣賞 的是，名列初唐四傑中 王勃的《滕王閣詩》。 王勃，字子安，初唐 詩人，生於唐高宗永徽 元年 （西元650年），死於 高宗上元三年（西元676年 ），得年27歲。王勃自幼 便飽讀經書，有「神童 」之譽。在十歲那年， 有一次他和父親偶然經 過一座關帝廟 時，只見 廟中關帝爺的塑像威風 凜凜，正捧著一本《春 秋》在讀呢，父親一見 突生靈感，對著關帝爺 吟道：「捧青鬚三綹， 對青燈讀青史垂青名手 中握青龍偃月。」 當這 二十一字的長聯吟出來 之後，只見王勃不慌不 忙，氣定神閑的對出了 下聯：「芳赤縣千古， 秉赤面掬赤心輸赤膽胯 下騎赤兔追風。」這下 聯氣息昂揚，視野開 闊 ，充滿了初唐盛世的氣 象，怎麼會像出自十歲 小兒之手呢？ 王勃十一、二歲時， 在長安得到《黃帝八十 一難經》直系傳人曹夫 子的教導，學 習了醫學 、易理和陰陽之術，也 逐漸走上了修煉的道路 。在潛心修持多年後， 或許是機緣已至吧，二 十七歲時，他遭遇了一 段奇事，後世還將這故 事敷衍為小說、話 本、 雜劇，像是《醒世恆言 》、《馬當神風送滕王 閣》等傳頌一時，成為 後人津津樂道的佳話。 話說在這年的秋天， 王勃從山西去海南島， 看望被貶 為交趾縣令的 父親，一路上經過了千 山萬水。有一天當他的 船經過長江馬當山時， 忽然遇到狂風暴雨，眼 看著船就快要沉了，滿 船的人都非常害怕，只 有王勃依然端 坐在船上 ，書聲朗朗毫無懼色。 他笑著說︰「生死有命 ，有什麼好怕的呢？不 要慌，我會救大家的！ 」說完就寫了一首詩投 到水中，不一會兒江上 竟然就風平浪靜 了。 這首扭轉乾坤的詩， 究竟寫了些什麼呢？他 說啊，「唐聖非狂楚， 江淵異汨羅。平生仗忠 節，今日任風波。」 意 思就是說， 我是唐朝的 讀書人，不是投江的屈 原，長江水也不同於汨 羅江。我平生堅守氣節 ，做的都是忠義之事， 所以今天任憑你怎麼興 風作浪，也動不了我的 ！滿船的人聽到 後都感 嘆說道：「這個少年真 是個有德行的人，才能 感動江神，解了大家的 危難啊！」 到了馬當山，大家都 上岸休息了，當王勃獨 自走過一座古廟 時，忽 然看見廟旁的石頭上， 坐著一個老頭，那老頭 看起來童顏鶴髮，貌若 神仙，對著王勃說道︰ 「你不是王勃嗎？」 王 勃吃了一驚說︰「正是 ！請問您怎麼會知道呢 ？」老頭說︰「我早就 聽說你有救人的善念， 而且作的詩義理可觀。 明天滕王閣有一個盛會 ，如果你能赴宴作文的 話，會名垂千古並且得 到路費的。」 王勃說︰「這裡離滕 王閣有六、七百里路， 明天怎麼趕得到呢？」 老頭說︰「我會用馬當 神風助你一帆風順，明 天一定準到。」王勃拜 謝說︰「請問老丈，您 是仙還是神呢？」老頭 笑說︰「我就是掌管這 方水域的中源水君啊！ 」 接著老頭便催王勃快 快上船，只見一時祥雲 環繞，一路上順風順水 ，轉眼間就走了數百里 路。

Thiên vận vũ xuân phong： Vương Bột《Đằng Vương các thi》 Tác giả﹕ Tân Đường Nhân điện thị đài Các vị thân ái đích quan chúng bằng hữu， đại gia hảo！ Ngận cao hứng hựu đáo liễu ngã môn tương tụ đích thì gian liễu，kim thiên yếu hòa đại gia cộng đồng hân thưởng đích thị， danh liệt Sơ Đường tứ kiệt trung Vương Bột đích《Đằng Vương các thi 》。 Vương Bột， tự Tử An， Sơ Đường thi nhân， sanh ư Đường Cao Tông Vĩnh Huy nguyên niên（tây nguyên 650 niên）， tử ư Cao Tông thượng nguyên tam niên（tây nguyên 676 niên）， đắc niên 27 tuế。 Vương Bột tự ấu tiện bão độc kinh thư， hữu「thần đồng」 chi dự。Tại thập tuế na niên，hữu nhất thứ tha hòa phụ thân ngẫu nhiên kinh quá nhất tọa Quan Đế miếu thì， chỉ kiến miếu trung Quan Đế da đích tố tượng uy phong lẫm lẫm， chánh phủng trứ nhất bổn《Xuân thu》 tại độc ni， phụ thân nhất kiến đột sanh linh cảm， đối trứ Quan Đế da ngâm đạo：「 Phủng thanh tu tam lữu，đối thanh đăng độc thanh sử thùy thanh danh thủ trung ác thanh long yển nguyệt。」 Đương giá nhị thập nhất tự đích trường liên ngâm xuất lai chi hậu， chỉ kiến Vương Bột bất hoảng bất mang， khí định thần nhàn đích đối xuất liễu hạ liên：「 Phương xích huyền thiên cổ，bỉnh xích diện cúc xích tâm thâu xích đảm khố hạ kị xích thố truy phong。」 Giá hạ liên khí tức ngang dương， thị dã khai khoát， sung mãn liễu Sơ Đường thịnh thế đích khí tượng， chẩm ma hội tượng xuất tự thập tuế tiểu nhi chi thủ ni？ Vương Bột thập nhất、 nhị tuế thì，tại Trường An đắc đáo《Hoàng đế bát thập nhất nan kinh》 trực hệ truyền nhân Tào phu tử đích giáo đạo， học tập liễu y học、 dịch lí hòa âm dương chi thuật， dã trục tiệm tẩu thượng liễu tu luyện đích đạo lộ。 Tại tiềm tâm tu trì đa niên hậu，hoặc hứa thị ki duyên dĩ chí ba， nhị thập thất tuế thì， tha tao ngộ liễu nhất đoạn kì sự， hậu thế hoàn tương giá cố sự phu diễn vi tiểu thuyết、 thoại bổn、tạp kịch， tượng thị《Tỉnh thế hằng ngôn》、《Mã Đương thần phong tống Đằng Vương các》 đẳng truyền tụng nhất thì， thành vi hậu nhân tân tân nhạc đạo đích giai thoại。 Thoại thuyết tại giá niên đích thu thiên，Vương Bột tòng San Tây khứ Hải Nam đảo，khán vọng bị biếm vi Giao Chỉ huyện lệnh đích phụ thân， nhất lộ thượng kinh quá liễu thiên san vạn thủy。 hữu nhất thiên đương tha đích thuyền kinh quá trường giang Mã Đương san thì，hốt nhiên ngộ đáo cuồng phong bạo vũ， nhãn khán trước thuyền tựu khoái yếu trầm liễu， mãn thuyền đích nhân đô phi thường hại phạ， chỉ hữu Vương Bột y nhiên đoan tọa tại thuyền thượng， thư thanh lãng lãng hào vô cụ sắc。Tha tiếu trứ thuyết：「 Sanh tử hữu mệnh， hữu thập ma hảo phạ đích ni？ Bất yếu hoảng， ngã hội cứu đại gia đích！」 Thuyết hoàn tựu tả liễu nhất thủ thi đầu đáo thủy trung， bất nhất hội nhi giang thượng cánh nhiên tựu phong bình lãng tĩnh liễu。 Giá thủ nữu chuyển càn khôn đích thi cứu cánh tả liễu ta thập ma ni？ Tha thuyết a，「 Đường thánh phi cuồng sở，giang uyên dị Mịch La。 Bình sanh trượng trung tiết， kim nhật nhậm phong ba。」 Ý tứ tựu thị thuyết， ngã thị Đường triều đích độc thư nhân， bất thị đầu giang đích Khuất Nguyên， trường giang thủy dã bất đồng ư Mịch La giang。 ngã bình sanh kiên thủ khí tiết， tố đích đô thị trung nghĩa chi sự，sở dĩ kim thiên nhậm bằng nhĩ chẩm ma hưng phong tác lãng， dã động bất liễu ngã đích！ Mãn thuyền đích nhân thính đáo hậu đô cảm thán thuyết đạo：「 Giá cá thiếu niên chân thị cá hữu đức hạnh đích nhân， tài năng cảm động giang thần， giải liễu đại gia đích nguy nan a！」 Đáo liễu Mã Đương san， đại gia đô thượng ngạn hưu tức liễu， đương Vương Bột độc tự tẩu quá nhất tọa cổ miếu thì， hốt nhiên khán kiến miếu bàng đích thạch đầu thượng，tọa trứ nhất cá lão đầu， na lão đầu khán khởi lai đồng nhan hạc phát， mạo nhược thần tiên， đối trước Vương Bột thuyết đạo：「 Nhĩ bất thị Vương Bột ma？」 Vương Bột cật liễu nhất kinh thuyết： 「 Chánh thị！ Thỉnh vấn nâm chẩm ma hội tri đạo ni？」 Lão đầu thuyết：「 Ngã tảo tựu thính thuyết nhĩ hữu cứu nhân đích thiện niệm，nhi thả tác đích thi nghĩa lí khả quan。Minh thiên Đằng Vương các hữu nhất cá thịnh hội， như quả nhĩ năng phó yến tác văn đích thoại， hội danh thùy thiên cổ tịnh thả đắc đáo lộ phí đích。」 Vương Bột thuyết︰「 Giá lí li Đằng Vương các hữu lục thất bách lí lộ， minh thiên chẩm ma cản đắc đáo ni？」 Lão đầu thuyết：「 Ngã hội dụng Mã Đương thần phong trợ nhĩ nhất phàm phong thuận， minh thiên nhất định chuẩn đáo。」 Vương Bột bái tạ thuyết：「 Thỉnh vấn lão trượng， nâm thị tiên hoàn thị thần ni？」 Lão đầu tiếu thuyết：「 Ngã tựu thị chưởng quản giá phương thủy vực đích trung nguyên thủy quân a！」 Tiếp trứ lão đầu tiện thôi Vương Bột khoái khoái thượng thuyền，chỉ kiến nhất thì tường vân hoàn nhiễu， nhất lộ thượng thuận phong thuận thủy，chuyển nhãn gian tựu tẩu liễu sổ bách lí lộ。

Xem giải thích 解釋 (click lên mỗi chữ Hán 點擊每漢字)

Phiên âm 翻音

王勃果然就在盛會當 天的早上，趕到了滕王 閣。並當場一揮而就， 寫下了被唐高宗稱為千 古絕唱的〈滕王閣序〉 。當太守閻公在場聽到 王勃文章中的：「落霞 與孤鶩齊飛，秋水共長 天一色」時，不禁拍案 叫絕，連聲讚嘆道︰「 此子落筆有如神助，真 乃罕世奇才也！」而當 閻公看到王勃又運筆如 飛，接著寫下的〈滕王 閣詩〉時，更是心中大 喜，當場致贈千金，並 送他回到了馬當山下。 現在就讓我們來欣賞 這首文釆華美，意境幽 遠的〈滕王閣詩〉吧！ 　　　滕王高閣臨江 渚，佩玉鳴鸞罷歌舞 　　　畫棟朝飛南浦 雲，珠簾暮卷西風雨 　　　閑雲潭影日悠 悠，物換星移幾度秋 　　　閣中帝子今何 在，檻外長江空自流 「滕王高閣臨江渚， 佩玉鳴鸞罷歌舞。」這 遠眺西山、依傍贛水， 雄偉的滕王閣啊，仍然 高高的矗立在江邊。當 年身上掛著琳琅玉佩， 駕著鸞鈴馬車的滕王， 和許多皇親國戚們，在 這裡笙歌曼舞的繁華早 已遠去了。 「畫棟朝飛南浦雲， 珠簾暮卷西風雨。」只 有早上南浦的雲霞，寂 寞的飛進這雕梁畫棟中 。而在黃昏的時刻，有 時會有西山的細雨，靜 靜的飄灑進珠玉串成的 簾幕。 「閑雲潭影日悠悠， 物換星移幾度秋。」清 澈的潭水，映照著安閑 的雲影，顯得長日悠悠 不盡。在萬物天體不斷 的更替中，不知已過了 多少的春秋。 「閣中帝子今何在， 檻外長江空自流。」金 枝玉葉的滕王啊，雖然 建造了這麼一座富麗的 畫樓，但卻因獲罪而被 貶謫，如今又在什麼地 方呢？富貴榮華轉眼即 逝，什麼才是真正的永 恆呢？只有欄杆外的長 江水，依舊無聲的奔流 著，看盡這世間的一切 。 這首詩音調鏗鏘，辭 藻華美，氣韻萬千，上 下句之間，處處對應， 像是「畫棟」與「珠簾 」，「朝飛」與「暮卷 」，「南浦雲」對西風 雨」，「日悠悠」對「 幾度秋」等，工整嚴謹 ，頌讀之中有著無限的 美感。 相 傳王勃在寫完這首 詩後便離去了，卻留下 了一個字沒有有填上， 就是「檻外長江空自流 」的「空」字，這個地 方是空白的。太守閻公 一看，急命小吏去追求 這個字， 王勃就在他的 手掌上寫了幾筆，讓他 回覆。不料回去一看， 哎呀！他的掌中空空的 什麼都沒有。閻公才要 發怒呢，突然間卻明白 了，驚歎道：「真奇才 也！」原來， 這個地方 缺的就是這個「空」字 啊！ 其實這個巧妙的「空 」字，就是這首詩的重 點。在雕梁畫棟盛極而 衰，朝雲暮雨空自寂寞 的變化中，王勃表白了 自己的胸懷：「閣中帝 子今何在，檻外長江空 自流。」問世間，何為 永恆？哪裡才是人生中 ，真正的歸宿呢？只剩 下了長江奔流，一直在 感嘆著人世間的興衰吧 ！ 詩中的情懷悲憫而高 遠，眼界遼闊，在無限 的磅礴大氣中，展現了 中華文化之美。而詩情 與哲理的交織，更是中 華文化的特點。所表露 出知識份子的內省哲思 ，澄明清澈，更體現出 了中華文化的深度。 各位親愛的觀眾朋友 ，今天我們的節目就進 行到這裡了，願很快再 相見！

Vương Bột quả nhiên tựu tại thịnh hội đương thiên đích tảo thượng， cản đáo liễu Đằng Vương các。 Tịnh đương tràng nhất huy nhi tựu， tả hạ liễu bị Đường Cao Tông xưng vi thiên cổ tuyệt xướng đích〈Đằng vương các tự〉 。 Đương thái thú Diêm Công tại tràng thính đáo Vương Bột văn chương trung đích：「 Lạc hà dữ cô vụ tề phi， thu thủy cộng trường thiên nhất sắc」 thì， bất cấm phách án khiếu tuyệt， liên thanh tán thán đạo︰「 Thử tử lạc bút hữu như thần trợ， chân nãi hãn thế kì tài dã！」 nhi đương Diêm công khán đáo Vương Bột hựu vận bút như phi， tiếp trứ tả hạ đích〈Đằng Vương các thi〉 thì， cánh thị tâm trung đại hỉ， đương tràng trí tặng thiên kim， tịnh tống tha hồi đáo liễu Mã Đương san hạ。 hiện tại tựu nhượng ngã môn lai hân thưởng giá thủ văn biện hoa mĩ， ý cảnh u viễn đích〈Đằng Vương các thi〉 ba！  Đằng vương cao các lâm giang chử， Bội ngọc minh loan bãi ca vũ Họa đống triêu phi Nam Phố vân， Châu liêm mộ quyển Tây phong vũ 　Nhàn vân đàm ảnh nhật du du， Vật hoán tinh di kỉ độ thu Các trung đế tử kim hà tại， Hạm ngoại trường giang không tự lưu 「Đằng vương cao các lâm giang chử， Bội ngọc minh loan bãi ca vũ。」 Giá viễn thiếu Tây San、 y bàng Cống thủy， hùng vĩ đích Đằng Vương các a， nhưng nhiên cao cao đích súc lập tại giang biên。 Đương niên thân thượng quải trứ lâm lang ngọc bội， giá trước loan linh mã xa đích Đằng Vương， hòa hứa đa hoàng thân quốc thích môn， tại giá lí sanh ca mạn vũ đích phồn hoa tảo dĩ viễn khứ liễu。 「Họa đống triêu phi Nam Phố vân， Châu liêm mộ quyển tây phong vũ。」 Chỉ hữu tảo thượng Nam Phố đích vân hà， tịch mịch đích phi tiến giá điêu lương họa đống trung 。 nhi tại hoàng hôn đích thì khắc， hữu thì hội hữu Tây San đích tế vũ， tĩnh tĩnh đích phiêu sái tiến châu ngọc xuyến thành đích liêm mạc。 「 Nhàn vân đàm ảnh nhật du du， Vật hoán tinh di ki độ thu。」 Thanh triệt đích đàm thủy， ánh chiếu trước an nhàn đích vân ảnh， hiển đắc trường nhật du du bất tận。 Tại vạn vật thiên thể bất đoạn đích canh thế trung， bất tri dĩ quá liễu đa thiểu đích xuân thu。 「 Các trung đế tử kim hà tại， Hạm ngoại trường giang không tự lưu。」 Kim chi ngọc diệp đích Đằng Vương a， tuy nhiên kiến tạo liễu giá ma nhất tọa phú lệ đích họa lâu， đãn khước nhân hoạch tội nhi bị biếm trích， như kim hựu tại thập ma địa phương ni？ Phú quý vinh hoa chuyển nhãn tức thệ， thập ma tài thị chân chánh đích vĩnh hằng ni？ Chỉ hữu lan can ngoại đích trường giang thủy， y cựu vô thanh đích bôn lưu trước， khán tận giá thế gian đích nhất thiết 。 Giá thủ thi âm điệu khanh thương， từ tảo hoa mĩ， khí vận vạn thiên， thượng hạ cú chi gian， xứ xứ đối ứng， tượng thị「họa đống」 dữ「châu liêm」，「 triêu phi」 dữ「mộ quyển」，「Nam Phố vân」 đối 「tây phong vũ」，「Nhật du du」 đối「kỉ độ thu」đẳng， công chỉnh nghiêm cẩn， tụng độc chi trung hữu trước vô hạn đích mĩ cảm。 Tương truyền Vương Bột tại tả hoàn giá thủ thi hậu tiện li khứ liễu， khước lưu hạ liễu nhất cá tự một hữu hữu điền thượng， tựu thị「Hạm ngoại trường giang không tự lưu 」 đích「không」 tự， giá cá địa phương thị không bạch đích。 Thái thú Diêm công nhất khán， cấp mệnh tiểu lại khứ truy cầu giá cá tự， vương bột tựu tại tha đích thủ chưởng thượng tả liễu ki bút， nhượng tha hồi phúc。 bất liệu hồi khứ nhất khán， ai nha！ Tha đích chưởng trung không không đích thập ma đô một hữu。 Diêm công tài yếu phát nộ ni， đột nhiên gian khước minh bạch liễu， kinh thán đạo：「Chân kì tài dã！」 Nguyên lai， giá cá địa phương khuyết đích tựu thị giá cá「không」 tự a！ Kì thật giá cá xảo diệu đích「không」 tự， tựu thị giá thủ thi đích trọng điểm。 Tại điêu lương họa đống thịnh cực nhi suy， triêu vân mộ vũ không tự tịch mịch đích biến hóa trung， Vương Bột biểu bạch liễu tự kỉ đích hung hoài：「Các trung đế tử kim hà tại， Hạm ngoại trường giang không tự lưu。」 Vấn thế gian， hà vi vĩnh hằng？ Na lí tài thị nhân sanh trung ， chân chánh đích quy túc ni？ Chỉ thặng hạ liễu trường giang bôn lưu， nhất trực tại cảm thán trứ nhân thế gian đích hưng suy ba ！ Thi trung đích tình hoài bi mẫn nhi cao viễn， nhãn giới liêu khoát， tại vô hạn đích bàng bạc đại khí trung， triển hiện liễu Trung Hoa văn hóa chi mĩ。 nhi thi tình dữ triết lí đích giao chức， cánh thị Trung Hoa văn hóa đích đặc điểm。 sở biểu lộ xuất tri thức phần tử đích nội tỉnh triết tư ， trừng minh thanh triệt， cánh thể hiện xuất liễu Trung Hoa văn hóa đích thâm độ。 Các vị thân ái đích quan chúng bằng hữu ， kim thiên ngã môn đích tiết mục tựu tiến hành đáo giá lí liễu， nguyện ngận khoái tái tương kiến！

Nguồn:

https://www.youtube.com/watch?v=UOIUJb-rxF8
http://www.ntdtv.com/xtr/b5/aMain.html